معارف بوک

14. توجه به گرایشات روحی
خداوند در هر شخصی ذوقی قرارداده که اگر گرایش ها و استعدادهای خود را بشناسد و در آن مسیر گام بردارد، موفق خواهد شد. چه بسا افراد نابغه ای که اگر بر خلاف ذوقش به انجام کاری گمارده شود و تغییری در مسیر دلخواهش حاصل شود، حتّی به اندازه یک فرد عادّی مفید نباشد.
بنابراین یکی از عوامل انگیزه بخش، گام نهادن در راهی است که طبق ذوق و گرایش روحی انسان باشد.

15. وجدان
وجدان یکی از نیروهای برانگیزنده در انسان است.
امام صادق علیه السلام هنگام گذر از منطقه ای فرمودند: ببینید این کسی که کنار جاده افتاده چه مشکلی دارد؟ گفتند: آب می خواهد، فرمود: به او آب بدهید. گفتند: آقا مسلمان نیست. فرمود: مسلمان نباشد، انسان که هست. شما وجدان واحساس که دارید.
حق دو قسم است؛ یک حق اسلامی و یک حق انسانی، حق اسلامی یعنی چون مسلمان هستیم، باید انجام دهیم. حق انسانی یعنی چون انسان هستیم باید انجام دهیم.
امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: مردم دو دسته اند؛ یا برادر دینی تو هستند ویا هم نوع تو. سیّد رضی یکی از دانشمندان بزرگ اسلامی، همین که به قبرستان غیر مسلمانها رسید، پیاده شد، گفتند: آقا اینجا قبرستان غیر مسلمان ها است، چرا پیاده شدی؟! فرمود: من یک استادی داشتم مسلمان نبود، امّا حق معلّمی به گردنم داشت و در اینجا دفن است و من به احترام این استاد غیر مسلمانم، در اینجا پیاده راه می روم.