22. مالکیّت خصوصی
از اموری که نشاط و انگیزه را بالا می برد، مالکیّت خصوصی است. انسان اگر بداند که نتیجه تلاش او به جیب خودش می رود، انگیزه و پشتکارش بیشتر می شود. انگیزه ای که انسان برای ساختن خانه خود دارد با انگیزه ای که برای ساختن خانه دیگران دارد، تفاوت زیاد دارد.
اگر مردم بدانند که بعد از مرگ اموالشان به دست دولت می افتد، چرخه اقتصاد کند می شود، ولی اگر بدانند که ثمره کار و تلاش آنان بعد از مرگشان به دست کسی می رسد که نسل و ذی حق او هستند و نسبت به آنان مسئولیت دارند، انگیزه و تلاش اقتصادی آنها کند نمی شود.
23. برخورد محترمانه
احترام به شخصیت انسان ها، در آنها انگیزه ایجاد می کند. خداوند در حدود هشتاد آیه از قرآن کریم، اوامر و نواهی خود را با این جمله احترام آمیز شروع کرده است:(یٰا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا...)
امام علی علیه السلام فرمود: «اجملوا فی الخطاب تسمعوا جمیل الجواب»(1) ، دیگران را خوب خطاب کنید تا پاسخ خوب بشنوید.
هشام بن حکم، جوان باهوش و فرهیخته شیعه که در استدلال با مخالفان موفق بود، سن کمی داشت ولی از اندوخته علمی بالایی برخوردار بود. وارد جلسه ای شد، امام صادق علیه السلام و شماری از اصحاب برجسته و با فضل و دانش ایشان گرد آن حضرت حلقه زده بودند، چون چشم امام به هشام افتاد از جا برخاست و او را احترام کرد و در کنار خود جای داد.