صفحه ٢٤٥

 نمى دانيم. و نمى توانيم نوع اين سلاح را نه از نظر مادّى يا روانى بودن و نه از جهات ديگر تعيين كنيم; همين اندازه اجمالا مى توانيم بگوئيم يك سلاح برتر خواهد بود.
   و نيز مى دانيم آن سلاح، سلاحى نيست كه گناهكار و بيگناه را با هم نابود كند و پايه هاى عدالت آينده، بر ظلم و ستم امروز بگذارد.
   اين از نظر تجزيه و تحليل عقلى.

* * *

و امّا از نظر منابع حديث
   در منابع حديث تعبيرات جالبى ديده مى شود كه بطور ضمنى پاسخ رسا و روشنى براى سؤالات فوق در بر دارد; از جمله:
   1ـ از امام صادق(عليه السلام) چنين نقل شده:
«انّ قائمنا اذا قام اشرقت الارض بنور ربّها واستغنى العباد من ضوء الشّمس(1); هنگامى كه قائم ما قيام كند، زمين به نور پروردگارش روشن مى شود و بندگان خدا از نور آفتاب بى نياز مى شوند!»
   از اين تعبير چنين بر مى آيد كه مسأله نور و انرژى آنچنان حل مى شود كه در روز و شب از پر قدرت ترين نورها كه مى تواند جانشين نور آفتاب گردد، بهره گيرى مى كنند.
   آيا باز بايد به اين موضوع شكل اعجاز دهيم در حالى كه برنامه