معارف بوک

استفاده مى كنند، و بر سر راه هر انقلاب سازنده اى كه در ابعاد مختلف صورت مى گيرد ظاهر مى شوند.
   در حديث معروفى كه از صحيح «ترمذى» نقل شده مى خوانيم كه پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم)فرمود:
   «انه لم يكن نبى بعد نوح الا انذر قومه الدجال و انى انذر كموه(1); هر پيامبرى بعد از نوح قوم خود را از فتنه دجال بر حذر داشت، من نيز شما را بر حذر مى دارم!»
   مسلّماً انبياى پيشين به مردم عصر خود نسبت به فتنه دجّالى كه در آخر زمان آشكار مى شود و هزاران سال با آنها فاصله دارد هشدار نمى دادند.
   بخصوص كه در پايان حديث مى خوانيم:
«فوصفه لنا رسول اللّه فقال لعله سيدركه بعض من رآنى او سمع كلامى; سپس پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) صفات او را براى ما بيان كرد و گفت شايد پاره اى از آنها كه مرا ديده اند يا سخن مرا شنيده اند عصر او را درك كنند!»
   باحتمال قوى ذيل حديث اشاره به طاغيان و فريبكاران خطرناكى همچون بنى اميّه و افرادى همانند معاويه است كه در لباس «خال المؤمنين» و عنوان «كاتب وحى» به مكر و فريب و تزوير و بيرون راندن مردم از صراط مستقيم به سوى آداب و سنن جاهلى، و زنده