صفحه ١٧٠

بدون عمل; ريا كارى و ظاهر سازى و پارتى بازى حتّى در كمك به نيازمندان; ارزيابى شخصيّت افراد به حجم ثروتشان و مانند اينها.
   3ـ قسمت ديگرى از اين مفاسد به جنبه هاى صرفاً مذهبى ارتباط دارد مانند تحميل خواسته هاى هوس آلود خويش بر قرآن و تفسير به رأى; و جهت گيريهاى شخصى و مادّى در مسائل مذهبى; ازدحام افراد آلوده و گناهكار در مساجد; اهمّيّت فوق العاده به تزيين مساجد و خالى شدن آنها از محتوا، كوچك شمردن نماز و عدم توجّه به آن و مانند اينها.

* * *

   اگر خوب دقّت كنيم مى بينيم بسيارى از اين مفاسد بزرگ در مجتمعات كنونى جنبه عينى به خود گرفته است و انتظار بقيّه نيز مى رود; پس ما چه چيز براى فراهم ساختن زمينه آن انقلاب بزرگ كم داريم؟
   پاسخ اين سؤال همان است كه سابقاً هم به آن اشاره شد; ما آگاهى كم داريم; و به تعبير ديگر، واكنشى سازنده و انقلابى در برابر اين گونه مفاسد.
   به هر حال، ظهور اين نشانه ها به تنهايى شرط تحقّق يافتن آن انقلاب بزرگ نيست; بلكه مقدّمه اى است براى بيدار ساختن انديشه ها; شلاّقهائى است براى بيدارى ارواح خفته و خواب آلود; وزمينه اى است براى فراهم شدن آمادگيهاى اجتماعى و روانى.
   جهانيان خواه ناخواه مجبور به تجزيه و تحليل ريشه هاى اين ناهنجاريها و همچنين نتايج و عواقب آنها خواهند شد و اين يك