معارف بوک

پیروزمندان با رعایتش به پیروزى مى رسند، و بدکاران با ضایع ساختنش به زیان و خسران گرفتار مى شوند»؛ (فَارْعَوْا عِبَادَ آللهِ مَا بِرِعَایَتِهِ یَفُوزُ فَائِزُکُمْ، وَبِإِضَاعَتِهِ یَخْسَرُ مُبْطِلُکُمْ(1)).
روشن است که این تعبیر گویاى امام (علیه السلام)، اشاره به تقوا و عمل صالح است که رعایت آن سبب رستگارى و پشت کردن به آن سبب زیان و خسران است. همان گونه که در قرآن مجید مى فرماید: (وَمَنْ یُطِعِ اللهَ وَرَسُولَهُ وَیَخْشَ اللهَ وَیَتَّقِیهِ فَأُوْلئِکَ هُمُ الْفَائِزُونَ)؛ «هر کس خدا و پیامبرش را اطاعت کند و از خدا بترسد واز (مخالفت فرمان) او بپرهیزد چنین کسانى پیروزمندان (واقعى) هستند».(2)
در ادامه این سخن، از کوتاهى عمر انسان و ابهام حاکم بر لحظه تحقق موت سخن مى گوید و همه را به شتاب براى اندوختن اعمال صالح دعوت مى کند، مى فرماید: «با اعمال صالح بر مرگ خود پیشى بگیرید، زیرا شما در گرو کارهایى هستید که از پیش فرستاده اید و به سبب اعمالى که در گذشته انجام داده اید جزا داده مى شوید»؛ (وَبَادِرُوا آجَالَکُمْ بِأَعْمَالِکُمْ؛ فَإِنَّکُمْ مُرْتَهَنُونَ بِمَا أَسْلَفْتُمْ، وَمَدِینُونَ(3) بِمَا قَدَّمْتُمْ).
چه تعبیر زیبایى است تعبیر به رهن و دین درباره گناهان پیشین؛ گویى گناهان به صورت وامى به گردن انسان مى افتد و همه وجود، به منزله رهن در برابر این وام، گروگان است، که تا توبه نکند و با اعمال صالح جبران نسازد همچنان گرفتار آن است. قرآن مجید مى فرماید: (کُلُّ نَفْسٍ بِمَا کَسَبَتْ رَهِینَةٌ)؛ «(آرى) هر کس در گرو اعمال خویش است».(4)