صفحه ٥٤٦

خدا بترسید، از خدا بترسید اى بندگان خدا! (بدانید) که دنیا شما را به همان راه مى برد (همان راهى که دیگران را برد، و سرنوشتى همچون سرنوشت آن ها دارید) شما و قیامت را با یک رشته بسته اند (و کاملا به یکدیگر نزدیک هستید) گویا نشانه هاى آن فرارسیده و علائم آن نزدیک شده، و شما را در مسیر خود قرار داده است، گویا زلزله هایش در شرف وقوع است و مانند شتر سینه بر زمین نهاده است»؛ (فَاللهَ آللهَ عِبَادَ آللهِ! فَإِنَّ آلدُّنْیَا مَاضِیَةٌ بِکُمْ عَلَى سَنَنٍ(1)، وَأَنْتُمْ وَالسَّاعَةُ فِی قَرَنٍ(2). وَکَأَنَّهَا قَدْ جَاءَتْ بِأَشْرَاطِهَا(3)، وَأَزِفَتْ(4) بِأَفْرَاطِهَا(5)، وَوَقَفَتْ بِکُمْ عَلَى صِرَاطِهَا. وَکَأَنَّهَا قَدْ أَشْرَفَتْ بِزَلازِلِهَا، وَأَنَاخَتْ(6) بِکَلاکِلِهَا(7)).
جمله «أنتم و الساعة فی قرن» با توجّه به این که «قرن» به معناى طنابى است که چند شتر را با آن مى بندند، اشاره به این است که فاصله شما از قیامت دور نیست. این تعبیر ممکن است اشاره به قیامت صغرا، یعنى مرگ باشد یا قیامت کبرا، یعنى روز رستاخیز، زیرا عمر دنیا هر قدر باشد ناچیز است و قیامت فرامى رسد.
تفاوت جمله «و کأنّها قد جاءت بأشراطها» و جمله «و أزفت بأفراطها» در این است که در جمله اوّل مى گوید: نشانه هاى قیامت فرارسیده و در جمله دوم سخن از فراهم شدن مقدّمات آن است.
جمله «وَأَنَاخَتْ بِکَلاکِلِهَا» را بعضى اشاره به سختى هاى قیامت دانسته اند، زیرا هنگامى که شتر مى خوابد و سینه به زمین مى چسباند سنگینى خود را بر