بخش اوّل
فَمِنَ آلْإِیمَانِ مَا یَکُونُ ثَابِتآ مُسْتَقِرّآ فِی آلْقُلُوبِ، وَمِنْهُ مَا یَکُونُ عَوَارِیَ بَیْنَ آلْقُلُوبِ وَآلصُّدُورِ، إِلَى أَجَلٍ مَعْلُومٍ. فَإِذَا کَانَتْ لَکُمْ بَرَاءَةٌ مِنْ أَحَدٍ فَقِفُوهُ حَتَّى یَحْضُرَهُ آلْمَوْتُ، فَعِنْدَ ذلِکَ یَقَعُ حَدُّ آلْبَرَاءَةِ.
ترجمه
بعضى از ایمان ها ثابت و استوار در دل هاست و بعضى دیگر ناپایدار وعاریتى در میان قلب ها وسینه ها، تا سرآمدى معلوم، هر گاه خواستید از کسى بیزارى جویید مهلت دهید تا زمان مرگش فرارسد که آن هنگام (اگر از گناهانش توبه نکرد و تزلزل پیدا کرد) زمان بیزارى جستن است.
شرح و تفسیر
ایمان هاى پایدار و ناپایدار
همان گونه که اشاره شد، امام (علیه السلام) در بخش اوّل این خطبه، اشاره به اقسام ایمان هاى ثابت و غیر ثابت مى کند و مى فرماید: «بعضى از ایمان ها ثابت واستوار در دل هاست و بعضى دیگر ناپایدار و عاریتى در میان قلب ها و سینه ها، تا سرآمدى معلوم»؛ (فَمِنَ آلْإِیمَانِ مَا یَکُونُ ثَابِتآ مُسْتَقِرّآ فِی آلْقُلُوبِ، وَمِنْهُ مَا یَکُونُ عَوَارِیَ بَیْنَ آلْقُلُوبِ وَآلصُّدُورِ، إِلَى أَجَلٍ مَعْلُومٍ).
تقسیم ایمان به ثابت و مستقر، و متزلزل و ناپایدار و به بیان دیگر عاریتى، چیزى است که در احادیث اسلامى به آن اشاره شده است.
در حدیثى از امام صادق (علیه السلام) در تفسیر آیه شریفه (وَهُوَ الَّذِى أَنشَأَکُمْ مِّنْ نَّفْسٍ