معارف بوک

و عظمتش بزرگ است»؛ (أَحْمَدُهُ شُکْراً لِإِنْعامِهِ، وَأَسْتَعِینُهُ عَلَى وَظَائِفِ حُقُوقِهِ؛ عَزِیزَ آلْجُنْدِ، عَظِیمَ آلْمَجْدِ(1)).
تعبیر به «وظایف حقوق» ممکن است اشاره به واجبات الهى، مانند نماز، روزه، خمس و زکات باشد که جز با توفیق الهى به طور کامل انجام نمى شود و ممکن است اشاره به حقوق الهى ناشى از نعمت هایى همچون گوش، چشم، عقل، هوش، جوانى و سلامت باشد، چون هر کدام شکرى را مى طلبد.
سپس به ذکر شهادت به رسالت پیامبر (صلی الله علیه و آله) و بعضى از اوصاف برجسته آن حضرت پرداخته، چنین مى فرماید: «شهادت مى دهم که محمّد بنده و فرستاده اوست. انسان ها را به اطاعت پروردگار دعوت کرد و با دشمنان خدا، از طریق جهاد براى دین حق، پیکار کرد و پیروز شد. هرگز هماهنگى و اتّحاد دشمنانش در تکذیب وى و تصمیم بر خاموش ساختن نورش، او را از مسیر خود بازنداشت»؛ (وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ دَعَا إِلَى طَاعَتِهِ، وَقَاهَرَ أَعْدَاءَهُ جِهَاداً عَنْ دِینِهِ؛ لا یَثْنِیهِ(2) عَنْ ذلِکَ آجْتِمَاعٌ عَلَى تَکْذِیبِهِ، وَآلْتِمَاسٌ لِإِطْفَاءِ نُورِهِ).
امام (علیه السلام) در این قسمت از کلامش به دو نکته مهم از زندگى پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) اشاره فرموده است: نخست این که او همواره در پیکار با دشمنان پیروز مى شد و این دلیل روشنى بر مدیریت صحیح پیامبر (صلی الله علیه و آله) در برنامه هاى مبارزاتى و جنگى با دشمن است، افزون بر عنایات و امدادهاى الهى. دیگر این که هرگز اتّحاد دشمنان در برابر او در عزم و اراده آن حضرت تأثیر نمى گذاشت و او را ناتوان نمى ساخت و از برنامه خود منصرف نمى کرد؛ شجاعانه پیش مى رفت وبه مقصود خود مى رسید.