معارف بوک

لَهُ قَبْلَ نُزُولِهِ: فإِنَّ آلْغَایَةَ آلْقِیَامَةُ؛ وَکَفَى بِذلِکَ وَاعِظاً لِمَنْ عَقَلَ، وَمُعْتَبَراً لِمَنْ جَهِلَ!).
بدیهى است کسى که سفر پرخوف وخطر و غیر قابل بازگشتى در پیش دارد، باید حداکثر آمادگى را براى آن پیدا کند و اسباب آن را از هر نظر فراهم سازد، آن هم سفرى همچون سفر سرنوشت ساز آخرت، و بى شک اگر انسان با پرونده اى پاک و نامه اعمالى پر از حسنات و خالى از سیّئات به سراغ آن رود، جاى نگرانى نیست.
آنگاه امام (علیه السلام) به ذکر بخشى از حوادث تکان دهنده مرگ و قبر مى پردازد و مى فرماید: «و پیش از فرارسیدن قیامت، امورى است که مى دانید، ازجمله: تنگى قبرها، شدت غم و اندوه، ترس از حوادث قیامت، بیم و وحشت پى درپى، درهم فرو رفتن استخوان ها (براثر فشار قبر)، کر شدن گوش ها، تاریکى لحد، ترس از وعده عذاب، غم و اندوه تنگناى گور و پوشانده شدن آن از سنگ ها (وسرانجام، خفتن در زیر خروارها سنگ و خاک)»؛ (وَقَبْلَ بُلُوغِ آلْغَایَةِ مَا تَعْلَمُونَ مِنْ ضِیقِ آلْأَرْمَاسِ(1)، وَشِدَّةِ آلْإِبْلاسِ(2)، وَهَوْلِ آلْمُطَّلَعِ(3)، وَرَوْعَاتِ(4) آلْفَزَعِ، وَآخْتِلافِ آلْأَضْلاعِ(5)، وَآسْتِکَاکِ(6) آلْأَسْمَاعِ، وَظُلْمَةِ اللَّحْدِ،