معارف بوک

نکته ها:
در شأن نزول آیه آمده است، جمعی گنهکار، خدمت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم آمده و گفتند: ما خلاف های زیادی کرده ایم. حضرت ساکت شد. این آیه نازل شد.
در قرآن خداوند دو جا رحمت را بر خود لازم کرده است:
یکی برای دلگرم کردن مؤمنان در دنیا: «کَتَبَ ربّکم عَلی نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ»
و دیگری در آخرت: «کَتَبَ عَلی نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ لَیَجْمَعَنَّکُمْ»(1)
در حدیثی امام صادق علیه السلام فرمود: مراد از «جهالة» جهل به زشتی باطن گناه است که شامل همه گناهکاران می شود.
پیام ها:
1- زیارت پیامبر، راه دریافت لطف خداست. «جاءَکَ... فَقُلْ سَلامٌ عَلَیْکُمْ کَتَبَ» البته ایمان زائر پیامبر، از شرایط دریافت لطف است. «الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِآیاتِنا»
2- رابطه رهبر و مردم، بر پایه انس و محبّت است. «إِذا جاءَکَ... فَقُلْ سَلامٌ...»
3- بهترین عبارت تحیّت، «سلام علیکم» است. «فَقُلْ سَلامٌ عَلَیْکُمْ»
4- تحقیر شدن مؤمنان را جبران کنید. (در برابر تحقیرشدن مؤمنان (در آیه قبل) خداوند به پیامبرش دستور می دهد به مؤمنان سلام کند.) «فَقُلْ سَلامٌ عَلَیْکُمْ»
5- «سلام»، شعار اسلام است و بزرگ و کوچک ندارد. «فَقُلْ سَلامٌ عَلَیْکُمْ»
6- مربّی ومبلّغ، باید با برخوردی محبّت آمیز با مردم، به آنان شخصیّت دهد. «سَلامٌ عَلَیْکُمْ»
7- اگر گناه از روی لجاجت و استکبار نباشد، توبه قابل پذیرش است. «مَنْ عَمِلَ مِنْکُمْ سُوءاً بِجَهالَةٍ»
8- خداوند، رحمت را بر خویش واجب کرده؛ «کَتَبَ...» ولی شرط دریافت آن، ایمان «عَمِلَ مِنْکُمْ» و عذرخواهی و توبه است. «ثُمَّ تابَ وَ أَصْلَحَ»
9- توبه، تنها یک لفظ نیست، تصمیم و اصلاح هم می خواهد. «تابَ وَ أَصْلَحَ»
10- عفو الهی همراه با رحمت است. «غَفُورٌ رَحِیمٌ» (گناهکار نباید مأیوس شود)