صفحه ٧٥

پیام ها:
1- فریبکاری، بی نشاطی در نماز، ریاکاری و غفلت از یاد خدا، از نشانه های نفاق است. «إِنَّ الْمُنافِقِینَ یُخادِعُونَ، یُراؤُنَ، لا یَذْکُرُونَ»
2- کیفر خدا متناسب با عمل است. «یُخادِعُونَ اللهَ وَ هُوَ خادِعُهُمْ»
3- نماز منافقان، نه روحیّه و نشاط دارد، نه انگیزه، نه مقدار. «کُسالی، یُراؤُنَ، قَلِیلًا»
4- منافقان، استقلال فکر و عقیده ندارند به هر حرکتی می چرخند، به دیگران وابسته و بی هدف سرگردانند. «مُذَبْذَبِینَ بَیْنَ ذلِکَ»
5- منافق، آرامش ندارد. چون پیوسته باید موضع جدید، تصمیم فوری و عجولانه بگیرد. «مُذَبْذَبِینَ بَیْنَ ذلِکَ»
6- در مواضع اعتقادی و بینش فکری، قاطعیّت لازم است. «مُذَبْذَبِینَ بَیْنَ ذلِکَ»
7- منافق، مورد قهر خداوند است. «مَنْ یُضْلِلِ اللهُ»
8- نفاق، درد بی درمان است. «فَلَنْ تَجِدَ لَهُ سَبِیلًا»

عدم اعتماد به دشمنان

وَ لا تَرْکَنُوا إِلَی الَّذِینَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّکُمُ النَّارُ وَ ما لَکُمْ مِنْ دُونِ اللهِ مِنْ أَوْلِیاءَ ثُمَّ لا تُنْصَرُونَ(1)
و به ستمگران تمایل وتکیه نکنید که آتشِ (عذاب) شما را فرا می گیرد و (در این صورت) برای شما در برابر خداوند، هیچ دوست و سرپرستی نیست، پس (از هیچ ناحیه ای) مورد کمک قرار نخواهید گرفت.

نکته ها:
در روایات می خوانیم که مودّت و محبّت به ظالم و اطاعت از او، از مصادیق رکون به ظالم محسوب می شود. در روایتی می فرماید: به ستمگر امیدی نداشته باش، گرچه او فامیل و دوست تو باشد. «و ان کان حَمیماً قریباً»(2)در کافی،