صفحه ٥٧

نکته ها:
«غَیْث» از «غیاث» به معنای باران مفید است، ولی «مطر» شامل باران مضرّ نیز می شود. شاید به این جهت که باران، پاسخ ناله ونیاز مردم است، «غیث» نامیده می شود.
«کفار» در اینجا به معنای کشاورزان است نه افراد بی ایمان، زیرا در اصل از «کفر» به معنای پوشاندن است و به کشاورز چون بذر افشانی کرده و آن را زیر خاک می پوشاند، کافر و کفّار نام گرفته است.
«یَهِیجُ» از هیجان به دو معنا آمده است: خشکیدن گیاه، جوش و خروش.
«حطام» به معنای گیاهی است که از شدّت خشکیدگی می شکند، مثل کاه.
این آیه به دوران مختلف زندگی انسان (کودکی ونوجوانی، جوانی و بزرگسالی) اشاره داشته و بیان می کند که در هر دوره ای از عمر، یکی از جلوه های دنیا، انسان را مشغول می کند؛ دوران کودکی و نوجوانی، مشغول لهو و لعب است، دوره جوانی، در فکر زینت و زیبایی و دوره میانسالی و پیری، گرفتار تفاخر و تکاثر است.
این آیه عوامل بازدارنده از انفاق، صدقه و قرض الحسنه را بیان می کند.
پیام ها:
1- شناخت حقیقت دنیا، به دقّت و ژرف نگری نیاز دارد. «اعْلَمُوا»
2- قرآن، دیدگاه انسان را به دنیا تصحیح می کند. «اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَیاةُ الدُّنْیا»
3- زیبایی های دنیا زودگذر است. «وَ زِینَةٌ ... فَتَراهُ مُصْفَرًّا»
4- دنیا، همواره بهار و پاییز دارد و هرچه رنگ دنیا داشته باشد، گرفتار برگ ریزان است. «أَعْجَبَ الْکُفَّارَ نَباتُهُ ثُمَّ یَهِیجُ فَتَراهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ یَکُونُ حُطاماً»
5- بازی وسرگرمی، ویژگی زندگی دنیاست ولی اگر در مسیر درست قرار نگیرد، به عذاب آخرت می رسد. «لَعِبٌ وَ لَهْوٌ ... أَعْجَبَ الْکُفَّارَ ... وَ فِی الْآخِرَةِ عَذابٌ شَدِیدٌ»