صفحه ٣٨

 است و آنچه در بالا ذكر شد قسمتى از آنها است، مثلاً توهین به كعبه و قرآن و پیامبر صلى الله علیه وآله و امامان علیهم السلام یا ناسزا گفتن به آنها و بدعت‏گذارى و.... از گناهان كبیره است.

 یك تقسیم بندى دیگر در مورد گناهان
 امام على علیه السلام در گفتارى فرمود:

 «ان الذنوب ثلاثة... فذنب مغفور و ذنب غیر مغفور و ذنب نرجو لصاحبه و نخاف علیه... »
 «گناهان بر سه گونه‏ اند: گناه بخشودنى و گناه نابخشودنى و گناهى كه براى صاحبش، هم امید (بخشش) داریم و هم ترس از كیفر.»

 سپس فرمود: «اما گناهى كه بخشیده است، گناه بنده‏اى است كه خداوند او را در دنیا كیفر مى‏كند و در آخرت كیفر ندارد. در این صورت خداوند حكیم‏تر و بزرگوارتر از آنست كه بنده‏اش را دو بار كیفر كند.
 اما گناهى كه نابخشودنى است، حق الناس است یعنى ظلم بندگان نسبت به همدیگر كه بدون رضایت مظلوم بخشیده نمى‏شود.
 و اما نوع سوم، گناهى است كه خداوند آن را بر بنده‏اش پوشانده و توبه را نصیب او نموده است، و در نتیجه آن بنده هم از گناهش هراسان است و هم امید به آمرزش پروردگارش دارد، ما نیز درباره‏ى چنین بنده‏اى، هم امیدواریم و هم ترسان.(38)