صفحه ٣٩

ظاهر مى سازد بر زبان آورد، هم نمازش مقبول خداوند است و هم خداوند به نظر لطف و رحمت به او مى نگرد و خطاهاى ديگرش را ناديده مى گيرد. نفى عبوديت غير خدا و نفى استعانت از غير خدا، اگر در اعمال جوارحى و جوانحى جارى و سارى شود، بزودى عبد را به مقامات معنوى بالا مى رساند. اهدنا الصراط المستقيم - خداوندا ما را به راه راست و مستقيم هدايت فرما. راه راست تنها يك راه است، اما طرق باطله فراوان است و حد و حصر ندارد. آن يك راه را خداوند از طريق وحى و انبياء و پيامبران و رسول گرامى اسلام و ائمه معصومين عليه و عليهم السلام بيان فرموده و ضلالت و گمراهى را از هدايت و حقيقت جدا ساخته است . ما در نماز، هر روز چند بار از خداوند مى خواهيم كه ما را در راه مستقيم قرار دهد. راه مستقيم راه رسول خدا و ائمه هدى است . صراط مستقيم، راه ائمه معصومين، راهنمايان و امامان مظلوم است . صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ - صراط آنان كه به ايشان نعمت عطا فرمودى، نه آنان كه مورد غضب قرار دادى و نه گمراهان .

سجده
يكى از اجزاى نماز، سجده است . سجده افضل اعمال بدنى است و اگر در معناى باطنى آن دقت كنيم شايد بتوان گفت كه افضل اعمال قلبى است . در حالت بدنى، جسم نمازگزار و خصوصا مهمترين و بهترين عضو بدن يعنى سر بر خاك گذارده مى شود. اين كمال خضوع بدنى همراه با ادب است و اين حالت، كمال ذلت بدن و بيان كمال مقام ربوبيت حق تعالى است . در حالت باطنى سجده كه هر كس بايد سعى در تحصيل آن كند، بايد گفت سجده فناى از ماسوى الله و حضور در محضر خداست . اين