صفحه ٢٦

6

دعوت به سوى اتحاد

وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللهِ جَمِیعآ وَلاَ تَفَرَّقُوا ...
و همگى به ریسمان خدا (قرآن و اسلام و هر گونه وسیله ارتباط دیگر) چنگ زنید و پراکنده نشوید، ... (آل عمران/103)

تفسیر
در این آیه بحث نهایى که همان «مسئله اتحاد و مبارزه با هرگونه تفرقه» باشد مطرح شده درباره این که منظور از «بِحَبْلِ اللَّهِ» (ریسمان الهى) چیست؟ مفسران احتمالات مختلفى ذکر کرده اند، بعضى مى گویند منظور از آن قرآن است، و بعضى مى گویند اسلام، و بعضى دیگر گفته اند منظور خاندان پیامبر و ائمه معصومین (علیهما السلام) هستند.
منظورازریسمان الهى هرگونه وسیله ارتباط با ذات پاک خداوند است، خواه این وسیله، اسلام باشد، یا قرآن، یا پیامبر و اهل بیت او، و به عبارت دیگر تمام آنچه گفته شد، در مفهوم وسیع «ارتباط با خدا» که از معنى «بِحَبْلِ اللَّهِ» استفاده مى شود، جمع است.