صفحه ٥٦

در مقابل یک درهم قرار مى گیرد امّا درهم دومى که فروشنده از خریدار مى گیرد باطل است و دلیل عقلى و منطقى ندارد، به همین جهت اکل مال به باطل است; از این رو رباخوارى حرام شده است. سپس چنین معامله اى را که باعث فساد اموال مى شود به معامله انسان سفیه تشبیه مى کند; یعنى معامله ربوى شبیه معامله سفهى است و معامله سفهى باطل است».(46)
نتیجه اینکه طبق آیه شریفه و این روایت، رباخوارى نوعى اکل مال به باطل است و به همین جهت تحریم شده است.
نکته دوم: ربا بازدارنده مردم از تلاش هاى اقتصادى سازنده است
ربا سبب مى شود که مردم از تجارت ها و معامله هاى مفید و سودمند، اما پرزحمت و حلال، روى گردان شده، جذب این معامله فاسد، پردرآمد، کم زحمت و حرام بشوند. در این زمینه روایات متعددى داریم از جمله:
عَنْ هِشامِ بنِ الْحَکَمِ اَنَّهُ سَأَلَ اَباعَبْدِالله(علیه السلام) عَنْ عِلَّةِ تَحْریمِ الرِّبا فَقالَ: «انَّهُ لَوْ کانَ الرِّبا حَلالا لَتَرَکَ النّاسُ التِّجاراتِ وَ ما یَحْتاجُونَ اِلَیْهِ