صفحه ٢٣

آغاز جزء اول قرآن مجيد
سوره فاتحة الكتاب (حمد)

اين سوره در «مكّه» نازل شده و داراى هفت آيه است»

ويژگيهاى سوره حمد:
1- اين سوره اساسا با سوره هاى ديگر قرآن از نظر لحن و آهنگ فرق روشنى دارد زيرا در اين سوره خداوند طرز مناجات و سخن گفتن با او را به بندگانش آموخته است. آغاز اين سوره با حمد و ستايش پروردگار شروع و با ابراز ايمان به مبدء و معاد (خداشناسى و ايمان به رستاخيز) ادامه و با تقاضاها و نيازهاى بندگان پايان مى گيرد.
2- سوره حمد، اساس قرآن است، در حديثى از پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و اله مى خوانيم كه: «الحمد امّ القرآن» و اين به هنگامى بود كه «جابر بن عبد اللّه انصارى» خدمت پيامبر صلّى اللّه عليه و اله رسيد، پيامبر صلّى اللّه عليه و اله به او فرمود: «آيا برترين سوره اى را كه خدا در كتابش نازل كرده به تو تعليم كنم». جابر عرض كرد آرى پدر و مادرم به فدايت باد، به من تعليم كن، پيامبر صلّى اللّه عليه و اله سوره حمد كه امّ الكتاب است به او آموخت.
سپس اضافه فرمود: «اين سوره شفاى هر دردى است مگر مرگ».
 «امّ» به معنى اساس و ريشه است.
شايد به همين دليل «ابن عباس» مفسر معروف مى گويد: «هر چيزى اساس و شالوده اى دارد ... و اساس و زير بناى قرآن، سوره حمد است».
3- در آيات قرآن سوره حمد به عنوان يك موهبت بزرگ به پيامبر صلّى اللّه عليه و اله